Jak przeprowadzić upadłość konsumencką? To pytanie zadaje sobie coraz więcej osób, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej i finansowej. Upadłość konsumencka to realna szansa na odzyskanie kontroli nad swoim życiem w długofalowej perspektywie, ale przeprowadzenie tego procesu wymaga dokładnego przygotowania i zrozumienia, jak wygląda całe postępowanie, które nie kończy się na samym ogłoszeniu upadłości. Poniżej znajdują się odpowiedzi na pytanie, jak zrobić upadłość konsumencką, jakie dokumenty zgromadzić, czego unikać i w jaki sposób przygotować się na proces upadłości.

Zainicjowanie postepowania upadłościowego nie jest rozwiązaniem odpowiednim dla każdego. Jednak nierzadko okazuje się, że jest to najlepsza, a często jedyna droga do wyjścia z pętli zadłużenia. Właśnie dlatego warto wiedzieć, jak przeprowadzić upadłość konsumencką skutecznie i bez niepotrzebnych uchybień proceduralnych. Poniżej znajdują się informacje, które pomogą zrozumieć cały proces od podszewki.

Czym jest procedura upadłości konsumenckiej i kto może z niej skorzystać?

Postępowanie upadłościowe, z uwzględnieniem postępowania toczącego się z udziałem osób fizycznych nieprowadzających działalności gospodarczej (czyli – konsumentów) jest jednym z rodzajów postępowania sądowego, którego celem jest umorzenie długów osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest w stanie spłacać swoich zobowiązań. Innymi słowy, gdy konsument ma długi, ma problemy z bieżącym regulowaniem zobowiązań, nie posiada majątku pozwalającego w dłuższej perspektywie na rozwiązanie problemów i nie widzi szans na spłatę zadłużenia, może wystąpić do sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. W praktyce oznacza to, że osoba fizyczna może złożyć wniosek i jeśli sąd go uwzględni, część lub całość długów może zostać umorzona i rozłożona na raty. Maksymalny okres rozłożenia na raty zobowiązania wynosi 36 miesięcy, chyba że upadły doprowadził do stanu niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie, względnie wskutek rażącego niedbalstwa. W takim przypadku maksymalny okres spłaty może trwać nawet 84 miesiące.

Podstawowym warunkiem ogłoszenia upadłości przez konsumenta jest tzw. niewypłacalność. Poprzez stan niewypłacalności rozumie się sytuację, gdy dłużnik nie jest w stanie regulować swoich wymagalnych zobowiązań od co najmniej trzech miesięcy. To najważniejsze kryterium przy ocenie, czy wniosek o ogłoszenie upadłości ma być uwzględniony. Dodatkowo konsument nie może prowadzić działalności gospodarczej, a jeśli ją prowadzi, to musi ona być uprzednio zakończona.

Jak zrobić upadłość konsumencką – krok po kroku

W pierwszej kolejności konsument powinien zweryfikować jakie długi posiada, jakie ma dochody oraz jaki majątek posiada. Nie bez znaczenia pozostaje również czy wobec dłużnika prowadzona była egzekucja komornicza oraz jego sytuacja osobista.

Kolejnym krokiem jest przygotowanie dokumentów, które potwierdzają sytuację życiową, finansową oraz poziom zadłużenia.

Checklista przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości

1. spis wierzytelności – nazwa wierzycieli, adres, kwota zadłużenia, termin wymagalności;

2. dokumenty potwierdzające istnienia zobowiązania – umowy kredytowe, pożyczki; umowy z kontrahentami, faktury, wezwania do zapłaty, tytuły wykonawcze;
3. zestawienie miesięcznych wydatków i dochodów za ostatnie 6 miesięcy;
4. zeznania podatkowe za ostatnie dwa lata;
5. zaświadczenia o zatrudnieniu lub informacje o wysokości świadczeń przyznawanych przez ZUS/KRUS/MOPS;
6. umowy najmu, potwierdzenia uiszczania rachunków;
7. informacje o stanie majątku – nieruchomości, ruchomości, rachunki bankowe;
8. informacje o prowadzonych postępowaniach egzekucyjnych;
9. informacje o ewentualnych postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych prowadzonych w przeszłości.

Sporządzenie i złożenie wniosku

Wniosek składany jest na dedykowanym urzędowym formularzu. Należy go wypełnić, dołączyć wymagane dokumenty i złożyć w sądzie rejonowym wydziale gospodarczym ds. upadłościowych. Wniosek musi zawierać wszelkie wymagane dane. Od 1 grudnia 2021 roku wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej można złożyć za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych.

Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

Ile kosztuje upadłość konsumencka?

Opłata sądowa za złożenie wniosku wynosi 30 zł. Jeśli zostanie ogłoszona upadłość, koszty postępowania zostaną pokryte z masy upadłości. Jeżeli upadły nie posiada żadnego majątku, z którego można pokryć koszty postępowania, możliwe jest pokrycie kosztów przez Skarb Państwa.

Wynagrodzenie syndyka jest ustalane jest w wysokości od jednej czwartej do dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat i nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Przy wysokim stopniu skomplikowania sprawy, wynagrodzenie może ulec zwiększeniu do czterokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Co dzieje się po ogłoszeniu upadłości?

Gdy sąd ogłosi upadłość, wyznaczany jest syndyk, który przejmuje zarząd nad majątkiem dłużnika, po ogłoszeniu upadłości nazywanego upadłym. Syndyk analizuje sytuację upadłego, kontaktuje się z wierzycielami, ustala listę wierzytelności i podejmuje decyzje w przedmiocie upłynniania majątku. Jeśli upadły posiada mienie, które nadaje się do zbycia, zostanie ono sprzedane, a pieniądze trafią  finalnie do wierzycieli.

Jeżeli upadły nie posiada żadnego majątku, wówczas sąd ustala, czy istnieje możliwość realizacji przez niego planu spłaty wierzycieli. W uzasadnionych przypadkach sąd może umorzyć zobowiązania bez ustalania planu spłaty, ale dotyczy to wyłącznie upadłych będących w wyjątkowej sytuacji tj. jeżeli osobista sytuacja upadłego w sposób oczywisty wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli.

Jak przeprowadzić upadłość konsumencką? – Plan spłaty wierzycieli

Jeśli upadły posiada dochody, sąd wówczas co do zasady ustala plan spłaty. Przez okres obowiązywania planu spłaty, upadły spłaca określoną kwotę miesięcznie, a po zakończeniu planu pozostałe zobowiązania są umarzane.

Sąd może zdecydować o ustaleniu warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego w sytuacji, gdy u upadłego występuje niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, jednak nie ma ona charakteru trwałego.

Co się zmienia po zakończeniu postępowania?

Po zakończeniu postępowania i umorzeniu zobowiązań, upadły może rozpocząć nowy etap życia. Dotychczasowe długi zostają wykreślone, wobec upadłego nie będą toczyć się postępowania egzekucyjne.

Czy można ponownie złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?

Tak, natomiast Sąd oddali ponowny wniosek, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań. Taki wniosek może być uwzględniony przez Sąd jedynie w wyjątkowych sytuacjach.

Podsumowanie

W jaki sposób przeprowadzić upadłość konsumencką? Niezbędne jest zebranie kompletnej dokumentacji, rzetelna i dokładna analiza sytuacji finansowej oraz świadomość konsekwencji prawnych ogłoszenia upadłości. Złożenie wniosku i odpowiednie przygotowanie się do procesu upadłości to pierwszy krok do nowego życia bez długów.

FAQ