Umowa frankowa przedawnienie: Temat kredytów frankowych nadal budzi w Polsce wiele emocji i kontrowersji, szczególnie w kontekście możliwości dochodzenia roszczeń przez kredytobiorców. Jednym z najważniejszych zagadnień w tej materii jest problem przedawnienia roszczeń związanych z umowami kredytów frankowych. W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie, co oznacza przedawnienie w przypadku umowy frankowej oraz jakie są możliwości działania dla osób posiadających taki kredyt.

Umowa frankowa przedawnienie – w czym tkwi problem?

Przedawnienie to pojęcie wywodzące się z języka prawego, oznaczające, że po upływie określonego czasu osoba uprawniona do dochodzenia swoich roszczeń traci możliwość ich egzekwowania na drodze sądowej. W przypadku umów frankowych przedawnienie dotyczy roszczeń wynikających z niezgodnych z prawem postanowień umowy kredytowej, które mogą dotyczyć zarówno nieważności umowy, jak i zwrotu nadpłaconych rat kredytu.

W Polsce przedawnienie roszczeń w przypadku umów cywilnoprawnych (do których należą umowy kredytowe) wynosi od 2018 roku co do zasady 6 lat. Wcześniej okres ten był dłuższy, bowiem uprawnionym przysługiwało prawo dochodzenia roszczeń przed okres 10 lat. Nawet w przypadku przyjęcia tego dłuższego terminu, kredytobiorcy, którzy zawarli umowy frankowe przed wieloma laty, teoretycznie mogą obawiać się, że ich roszczenia uległy przedawnieniu, co zablokuje możliwość skutecznego dochodzenia swoich praw.

Umowa frankowa przedawnienie: Od kiedy liczyć termin?

Jednym z kluczowych problemów w sprawach frankowych jest ustalenie, od kiedy liczyć termin przedawnienia. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i może zależeć od indywidualnych okoliczności danej sprawy oraz przepisów, które znajdą zastosowanie w konkretnym przypadku. Generalnie, termin przedawnienia liczy się od momentu, w którym kredytobiorca dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o niezgodności umowy z prawem. Należy zwrócić uwagę, że w ostatnich latach wyklarował się pogląd, iż termin przedawnienia nie biegnie w przypadku nieznajomości przez stronę swoich praw wynikających z umowy, co w praktyce oznacza, że kredytobiorcy, którzy dopiero niedawno dowiedzieli się o nieprawidłowościach w umowach frankowych, mogą mieć więcej czasu na dochodzenie swoich roszczeń.

Jakie roszczenia przysługują frankowiczom i które z nich mogą ulec przedawnieniu?

W kontekście umów frankowych przedawnieniu mogą ulec różne roszczenia, w zależności od tego, co jest przedmiotem sporu między kredytobiorcą a bankiem. Wśród najczęściej występujących roszczeń są:

• Roszczenia o zwrot nadpłaconych rat – jeśli umowa zawierała niezgodne z prawem klauzule, kredytobiorca może domagać się zwrotu nadpłaconych kwot, które wynikały z przeliczenia kredytu na franki szwajcarskie według niekorzystnych kursów.
• Roszczenia o unieważnienie umowy – w przypadku stwierdzenia nieważności umowy frankowej, kredytobiorca może domagać się unieważnienia całej umowy, co wiąże się z koniecznością rozliczenia przez strony wszystkich dotychczasowych świadczeń.

Jakie są konsekwencje przedawnienia roszczeń?

Jeśli dojdzie do przedawnienia roszczeń wynikających z umowy frankowej, kredytobiorca traci możliwość skutecznego dochodzenia swoich praw w sądzie. Oznacza to, że nawet jeśli umowa zawierała niezgodne z prawem postanowienia, to po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zwrotu nadpłaconych kwot czy unieważnienia umowy.

Jednak przedawnienie nie oznacza, że kredytobiorca całkowicie traci prawo do swoich roszczeń. Bank może bowiem, z własnej woli, zrezygnować z powoływania się na przedawnienie, co w praktyce oznacza, że sprawa może zostać rozstrzygnięta na korzyść kredytobiorcy, jeśli bank nie podniesie zarzutu przedawnienia. Takie sytuacje zdarzają się jednak rzadko, dlatego kluczowe jest, aby działać odpowiednio wcześnie.

Jakie są najnowsze orzeczenia sądów w sprawie przedawnienia?

W ostatnich latach polskie sądy wielokrotnie rozstrzygały sprawy dotyczące przedawnienia roszczeń związanych z umowami frankowymi. Wiele orzeczeń wskazuje, że termin przedawnienia może być liczony dopiero od momentu, w którym kredytobiorca dowiedział się o niezgodności umowy z prawem. W praktyce oznacza to, że osoby, które dopiero niedawno zaczęły interesować się swoimi prawami wynikającymi z umowy frankowej, mogą jeszcze mieć czas na złożenie pozwu.

Szczególnie istotne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), które wskazują, że przepisy dotyczące przedawnienia roszczeń nie mogą być stosowane w sposób, który uniemożliwiałby konsumentom skuteczne dochodzenie swoich praw. Oznacza to, że w przypadku umów frankowych, przedawnienie roszczeń może być bardziej elastyczne, niż w innych przypadkach.

Tytułem przykładu można podać tutaj treść orzeczenia TSUE z dnia 10.06.2021 roku w sprawach połączonych od C-776/19 do C-782/19, zgodnie z którym powództwo wniesione przez konsumenta celem stwierdzenia abuzywności postanowienia zawartego w umowie, nie powinno podlegać żadnemu terminowi przedawnienia, a termin przedawnienia roszczenia konsumenta o zwrot nienależnie wpłaconych kwot na podstawie nieuczciwych warunków umownych w rozumieniu dyrektywy 93/13 liczony od dnia przyjęcia oferty banku nie daje kredytobiorcy skutecznej ochrony. Zdaniem Sądu unijnego, termin przedawnienia nie może zacząć biegu, zanim konsument poweźmie wiedzę o nieuczciwym charakterze warunku zawartego w przedmiotowej umowie.

Z kolei w zakresie przedawnienia roszczenia o stwierdzenie nieważności umowy, zgodnie z dominującym od wielu lat w polskim orzecznictwie poglądem, takie żądanie nie ulega przedawnieniu.

W ostatnich miesiącach doszło do wydania długo oczekiwanej uchwały Sądu Najwyższego w sprawie o sygnaturze III CZP 25/22, w której Sąd wypowiedział się o terminie przedawnienia roszczeń banku. Otóż zdaniem Sądu Najwyższego, jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy.

Ustalenie dokładnego terminu przedawnienia roszczeń wynikających z umowy frankowej, przysługujących zarówno kredytobiorcom, jak i kredytodawcom wymaga szczegółowej analizy indywidualnych okoliczności każdej sprawy, jak również w ślad za tym skrupulatnej analizy przepisów oraz śledzenia aktualnych orzeczeń wydawanych przez sądy polskie oraz TSUE. Warto pamiętać, że upływ nawet kilkunastu lat od zawarcia umowy z bankiem nie oznacza automatycznej utraty możliwości dochodzenia swoich praw, bowiem jest wysoce prawdopodobne, że termin przedawnienia nie został jeszcze rozpoczęty lub w międzyczasie został przerwany. Dlatego frankowicze, którzy obawiają się przedawnienia swoich roszczeń, powinni działać szybko i zasięgnąć porady prawnej.

Kredytobiorcy frankowi mają wciąż szansę na dochodzenie swoich roszczeń, ale kluczowe jest, aby odpowiednio wcześniej podjąć działania zabezpieczające ich prawa przed przedawnieniem.

Zobacz także:

1. Pozwy frankowe
2. Spłacony kredyt frankowy a pozew
3. Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
4. Konkubinat a podział majątku po rozstaniu

FAQ: Umowa frankowa przedawnienie